TVD Media
HTML là gì? Đây là câu hỏi được nhiều người đặt ra khi bắt đầu tìm hiểu về công nghệ web. HTML đóng một vai trò không thể thiếu trong việc xây dựng và thiết kế web, cũng như các ứng dụng trực tuyến, mang đến những trải nghiệm người dùng suôn sẻ và thú vị trên Internet. Đối với những ai mới tiếp cận lập trình, HTML cung cấp nền tảng cơ bản để bạn có thể phát triển kiến thức và kỹ năng lập trình của mình. Vậy, HTML hoạt động như thế nào và nguồn gốc của nó từ đâu? Cùng TVD Media khám phá qua bài viết dưới đây nhé.
HTML là gì?
HTML không phải là một ngôn ngữ lập trình như nhiều người vẫn nhầm lẫn, mà thực chất là một ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản, với tên đầy đủ là Hypertext Markup Language. Khác với các ngôn ngữ lập trình, HTML không thực hiện được các chức năng “động” mà chỉ được sử dụng để tạo ra và định dạng các thành phần có trong website như heading, đoạn văn, link, blockquotes và các thành phần khác.
Mặc dù HTML không thể thực hiện các chức năng phức tạp như các ngôn ngữ lập trình khác, nhưng nó là một phần không thể thiếu trong việc xây dựng một trang web. HTML thường được kết hợp với CSS (Cascading Style Sheets) và JavaScript để tạo ra trải nghiệm người dùng tốt hơn và các tính năng động trên trang web.
Lịch sử của HTML
HTML, được phát triển bởi Tim Berners-Lee, một nhà vật lý tại trung tâm nghiên cứu CERN ở Thụy Sĩ, là cơ sở của văn bản siêu liên kết trên Internet, cho phép người dùng truy cập ngay lập tức các liên kết. Kể từ phiên bản đầu tiên được công bố vào năm 1991 với 18 thẻ, HTML đã phát triển qua các phiên bản với nhiều thẻ và thuộc tính mới, đạt đến hơn 140 thẻ hiện nay, mặc dù một số thẻ không còn được các trình duyệt hiện đại hỗ trợ.
HTML nhanh chóng trở thành tiêu chuẩn không thể thiếu của mọi website, với các quy định và cấu trúc được World Wide Web Consortium (W3C) liên tục cập nhật và phát triển. Bạn có thể truy cập website của W3C để theo dõi các cập nhật mới nhất về ngôn ngữ này.
Một trong những nâng cấp đáng chú ý nhất là sự ra đời của HTML5 vào năm 2014, mang lại các thẻ mới như <article>, <header>, và <footer>, giúp xác định rõ ràng hơn các loại nội dung trên trang web.
Lịch sử của HTML
HTML hoạt động như thế nào?
HTML là ngôn ngữ đánh dấu được dùng để tạo nên các trang web. Các tài liệu HTML, thường có phần mở rộng là .html hoặc .htm, có thể được xem thông qua các trình duyệt web phổ biến như Google Chrome, Safari, hoặc Mozilla Firefox. Khi một trình duyệt web tải một tài liệu HTML, nó sẽ phân tích và hiển thị nội dung theo cách mà người dùng có thể dễ dàng đọc được.
Một website thường gồm nhiều trang HTML như trang chủ, trang giới thiệu (about), và trang liên hệ, mỗi trang yêu cầu một tài liệu HTML riêng. Trong mỗi tài liệu này, các thành phần (elements) HTML được tổ chức thành một cấu trúc cây thư mục, bao gồm các mục như phần (section), đoạn văn (paragraph), tiêu đề (heading), v.v. Điển hình, các element HTML đều có thẻ mở và thẻ đóng, ví dụ như <p></p> dùng để định nghĩa một đoạn văn.
Mỗi thẻ HTML, hay còn gọi là tag, giống như một khối xây dựng cơ bản, giúp xác định cấu trúc và nội dung của trang web. Ví dụ, thẻ <a href="https://www.example.com">Visit Example</a> tạo một liên kết đến trang web khác, cho phép người dùng chuyển hướng bằng cách nhấp vào văn bản “Visit Example”.
HTML hoạt động như thế nào?
Cấu trúc một đoạn HTML
Cấu trúc của một trang HTML được hình thành từ nhiều thẻ (tags), mỗi thẻ có chức năng riêng biệt giúp xác định nội dung và bố cục của website. Mỗi trang web có thể được ví như một tòa nhà được xây dựng từ nhiều khối khác nhau, với mỗi thẻ HTML là một khối cơ bản.
Trong HTML, mỗi element bao gồm một thẻ mở và một thẻ đóng, như <tag></tag>. Các thẻ này được sắp xếp theo một cấu trúc cây, bao gồm các section, paragraph, heading, và các khối nội dung khác, giúp tạo ra một bố cục rõ ràng và logic cho trang web.
Ví dụ, một trang web đơn giản có thể có cấu trúc HTML như sau để minh họa cho cách các thẻ được sử dụng:
<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
<title>Trang Chủ</title>
</head>
<body>
<header>
<h1>Chào mừng đến với Website của TVD Media!</h1>
</header>
<section>
<h2>Giới thiệu</h2>
<p>Đây là phần giới thiệu về website của TVD Media!.</p>
</section>
<footer>
<p>© 2023 Bản quyền thuộc về của TVD Media!.</p>
</footer>
</body>
</html>
Trong ví dụ này, các thẻ như <header>, <section>, và <footer> giúp định nghĩa các phần chính của trang, trong khi thẻ <h1> và <h2> dùng để hiển thị tiêu đề, và thẻ <p> dùng để viết đoạn văn. Mỗi thẻ góp phần tạo nên một trang web hoàn chỉnh và dễ sử dụng.
Cấu trúc một đoạn HTML
Các tag thông dụng của HTML
Block-Level Tags
Trong mỗi tài liệu HTML, có ba thẻ cấp độ khối cơ bản cần thiết cho cấu trúc của trang web, bao gồm: <html>, <head>, và <body>.
Thẻ <html> là thẻ cấp cao nhất, hoạt động như một container chính để bao bọc toàn bộ nội dung của trang HTML. Nó đánh dấu khởi đầu và kết thúc của một tài liệu HTML.
Thẻ <head> chứa thông tin siêu dữ liệu của trang, không hiển thị trực tiếp trên trình duyệt. Thông tin này bao gồm tiêu đề của trang web, được đánh dấu bởi thẻ <title>, và các định nghĩa về bộ mã ký tự (charset) cũng như các thẻ <meta> hay các thẻ <link> để liên kết tới tài nguyên như CSS.
Thẻ <body> là nơi chứa tất cả nội dung mà người dùng cuối sẽ thấy trên trình duyệt. Đây là khu vực chính để đặt văn bản, hình ảnh, video, và các phần tử HTML khác mà bạn muốn hiển thị trên trang.
Ví dụ về cấu trúc cơ bản của một trang HTML có thể được mô tả như sau:
<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
<title>Tiêu đề của Trang</title>
<meta charset="UTF-8">
</head>
<body>
<h1>Xin chào, đây là trang chủ!</h1>
<p>Đoạn văn này sẽ hiển thị trên trang.</p>
</body>
</html>
Inline Tags
Các thẻ inline tags giúp định dạng và tổ chức nội dung trong các thẻ cấp độ khối. Ví dụ, thẻ <strong> được sử dụng để làm nổi bật văn bản bằng cách in đậm, trong khi thẻ <em> được dùng để nhấn mạnh văn bản bằng cách in nghiêng.
Bạn có thể sẽ cần tìm hiểu về cách đổi kiểu chữ trong HTML
Liên kết siêu văn bản là một thành tố không thể thiếu trong HTML, sử dụng thẻ <a> với thuộc tính href để liên kết tới một địa chỉ URL cụ thể. Một ví dụ điển hình là <a href="https://tvdmedia.vn/">Click me!</a>, cho phép người dùng đi tới trang web chỉ định.
Hình ảnh, một loại phần tử nội dòng khác, được chèn vào trang bằng thẻ <img> mà không yêu cầu thẻ đóng. Thẻ này sử dụng thuộc tính src để định vị nguồn ảnh, như trong <img src="/images/example.jpg" alt="Example image">, với alt cung cấp mô tả nội dung của hình ảnh khi không thể hiển thị.
Để hiểu sâu hơn về các thẻ HTML và các thuộc tính liên quan, bạn có thể tham khảo các bảng cheat sheet HTML, là nguồn tài nguyên hữu ích cho việc học tập và tham khảo.
Các tag thông dụng của HTML
Ưu và nhược điểm HTML
Ưu điểm:
HTML là ngôn ngữ cơ bản của web, được hỗ trợ bởi hầu hết các trình duyệt và có một cộng đồng lớn.
Có cú pháp đơn giản, làm cho việc học và sử dụng trở nên dễ dàng ngay cả với những người mới bắt đầu.
HTML là công nghệ mã nguồn mở, không đòi hỏi bất kỳ chi phí bản quyền nào để sử dụng.
HTML được quản lý và cập nhật bởi World Wide Web Consortium (W3C), đảm bảo rằng nó luôn cập nhật và duy trì tiêu chuẩn.
Dễ dàng kết hợp với các ngôn ngữ lập trình phía server như PHP, Python, để mở rộng chức năng.
Khuyết điểm:
HTML truyền thống chủ yếu được sử dụng cho các trang web tĩnh. Để tạo các trang web động, các nhà phát triển thường phải sử dụng JavaScript hoặc các ngôn ngữ phía server như PHP, C#, Java,…
Mặc dù HTML là tiêu chuẩn, nhưng không phải tất cả các trình duyệt đều nhanh chóng hỗ trợ các tính năng mới của HTML, có thể gây ra sự khác biệt về hiển thị giữa các trình duyệt.
HTML đóng vai trò gì trong website
HTML đóng vai trò là nền tảng cơ bản trong việc xây dựng một website, giúp hình thành cấu trúc và định dạng các siêu văn bản. Tuy nhiên, để tạo nên một trang web hoàn chỉnh và hiệu quả, HTML cần được hỗ trợ bởi các công nghệ khác:
- CSS (Cascading Style Sheets): CSS làm phong phú thêm trải nghiệm người dùng bằng cách thêm màu sắc, kiểu chữ, và bố cục trực quan cho nội dung do HTML tạo ra.
- JavaScript: JavaScript đưa vào khả năng tương tác, như chat, cập nhật nội dung tức thì, và hiệu ứng động như slide, cải thiện đáng kể trải nghiệm người dùng.
- PHP: Là ngôn ngữ lập trình phía server, PHP xử lý và trao đổi dữ liệu giữa máy chủ và trình duyệt, hỗ trợ các chức năng động trên website.
- MySQL: Đây là hệ quản trị cơ sở dữ liệu, được sử dụng để lưu trữ và quản lý dữ liệu trong các trang web phức tạp.
Nếu xem website như một cơ thể hoàn chỉnh, HTML chính là bộ xương, còn CSS, JavaScript, PHP, và MySQL là các bộ phận khác làm cho cơ thể này hoạt động trơn tru và hiệu quả.
Bạn nên tìm hiểu thêm về các thuộc tính CSS để có thể tạo ra một trang web với UI đẹp mắt và chuẩn SEO.
Các phần mềm để lập trình HTML
Để lập trình HTML một cách hiệu quả và thuận tiện, bạn có thể tận dụng các công cụ phát triển web dưới đây, đều miễn phí và được đánh giá cao bởi cộng đồng lập trình viên:
- Sublime Text: Một trình soạn thảo văn bản nhanh, mạnh mẽ với giao diện người dùng đơn giản và sạch sẽ, thích hợp cho cả người mới bắt đầu và các nhà phát triển chuyên nghiệp.
- Visual Studio Code (VS Code): Trình soạn thảo mã nguồn do Microsoft phát triển, nổi tiếng với khả năng mở rộng, hỗ trợ nhiều ngôn ngữ lập trình và công cụ tích hợp mạnh mẽ như kiểm tra lỗi và debug.
- Atom: Được phát triển bởi GitHub, Atom là một trình soạn thảo mã nguồn mở có giao diện đẹp mắt và dễ sử dụng, hỗ trợ đa nền tảng và có khả năng tùy biến cao.
Hy vọng rằng qua bài viết này, bạn đã có cái nhìn sâu sắc hơn về HTML là gì. Hãy tiếp tục tìm hiểu và cập nhật kiến thức về HTML cũng như các lĩnh vực lập trình khác để nâng cao kỹ năng của mình. Chúc bạn có những trải nghiệm thú vị và phát triển bản thân trong sự nghiệp phát triển phần mềm sắp tới.
