Robots.txt: Tạo file chuẩn SEO tăng thứ hạng website

Robot.txt là một tệp văn bản nằm trong thư mục gốc của trang web. Nó cung cấp cho các công cụ tìm kiếm thông tin về những trang web mà chúng có thể thu thập và lập chỉ mục dữ liệu. Robots.txt là một trong những yếu tố đầu tiên cần kiểm tra và tối ưu hóa trong quá trình tối ưu hóa SEO kỹ thuật. Bất kỳ sai sót hoặc cấu hình không chính xác nào trong tệp robots.txt đều có thể gây ra sự cố SEO, ảnh hưởng tiêu cực đến thứ hạng website trên các công cụ tìm kiếm. Vậy tệp robot.txt là gì? Hãy cùng TVD Media tìm hiểu chi tiết trong bài viết này.

Tệp robot.txt là gì?

Tệp robot.txt là một tệp văn bản đơn giản, được sử dụng để quản lý hoạt động của các bot (robot) của công cụ tìm kiếm trên trang web. Nó là một phần của Robots Exclusion Protocol (REP), chứa một tập hợp các tiêu chuẩn web. Việc sử dụng tệp robots.txt giúp quản trị viên web có được sự linh hoạt và chủ động hơn trong việc kiểm soát các hoạt động thu thập dữ liệu của Google và các công cụ tìm kiếm khác.

Các tệp robot.txt được sử dụng để chỉ định quyền lập chỉ mục cho các công cụ tìm kiếm. Bất kỳ trang web nào cũng nên sử dụng tệp robot.txt, đặc biệt là các trang web lớn hoặc phức tạp.

Cú pháp và thuật ngữ cơ bản của Robots.txt

Cú pháp của tệp robot.txt bao gồm các chỉ thị (directives) cho biết các quy tắc mà các bot của công cụ tìm kiếm có thể hoặc không thể thu thập dữ liệu từ trang web. Các quy tắc này thường được thể hiện bằng "Disallow" (không cho phép) hoặc "Allow" (cho phép), áp dụng cho một hoặc nhiều "User-agent" (tác nhân người dùng).

Các thuật ngữ thường gặp trong cú pháp của tệp robot.txt:

User-agent: Tên của bot công cụ tìm kiếm (ví dụ: Googlebot, Bingbot). Dấu * đại diện cho tất cả các bot.
Disallow: Chỉ thị cho bot biết không được phép truy cập vào một URL hoặc thư mục cụ thể.
Allow: Chỉ thị cho bot biết được phép truy cập vào một URL hoặc thư mục cụ thể (thường được sử dụng để ghi đè lên các quy tắc "Disallow" chung).
Sitemap: Chỉ định vị trí của sơ đồ trang web XML của bạn, giúp công cụ tìm kiếm dễ dàng khám phá và lập chỉ mục tất cả các trang trên trang web của bạn.

Các công cụ Google và Bing sử dụng hai biểu thức chính để chỉ trang phụ hoặc thư mục mà SEO muốn loại trừ. Hai ký tự được sử dụng là "*" và "$":

*: Đại diện cho một chuỗi ký tự bất kỳ. Ví dụ: /tmp/* sẽ chặn tất cả các URL bắt đầu bằng /tmp/.
$: Đại diện cho phần cuối của một URL. Ví dụ: /page.html$ sẽ chỉ chặn URL /page.html, nhưng không chặn /page.html?parameter=value.

Ví dụ về tệp robot.txt tiêu chuẩn

Cú pháp cơ bản nhất của tệp robot.txt:

    User-agent: [Tên tác nhân người dùng]    Disallow: [Đường dẫn URL không được phép thu thập thông tin]

Đây là cú pháp hoàn chỉnh nhất trong tệp robot.txt. Trên thực tế, cú pháp có thể chứa nhiều tác nhân người dùng và chỉ thị khác nhau, chẳng hạn như Allow, Crawl-delay,... Các chỉ thị này được viết liên tục, mỗi chỉ thị trên một dòng riêng biệt.

Tuy nhiên, nếu tệp robot.txt có nhiều lệnh dành cho cùng một bot, giá trị mặc định sẽ được sử dụng cùng với các lệnh rõ ràng và đầy đủ nhất. Trong tệp robot.txt, mỗi tác nhân người dùng sẽ xuất hiện dưới một cú pháp riêng biệt và được phân tách bằng dấu ngắt dòng.

Các ví dụ khác về lệnh trong tệp robot.txt:

Ví dụ 1: Chặn tất cả các bot truy cập toàn bộ trang web

    User-agent: *    Disallow: /

Khi sử dụng cú pháp này trong tệp robot.txt, tất cả các bot sẽ không thu thập dữ liệu từ bất kỳ trang nào (bao gồm cả trang chủ) trên trang web.

Ví dụ 2: Cho phép tất cả các bot truy cập toàn bộ trang web

    User-agent: *    Disallow:

Khi sử dụng cú pháp này, tệp robot.txt sẽ yêu cầu bot thu thập tất cả các trang trên trang web, bao gồm cả trang chủ.

Ví dụ 3: Chặn Googlebot truy cập vào một thư mục cụ thể

    User-agent: Googlebot    Disallow: /thu-muc-cu-the/

Cú pháp này yêu cầu bot của Google (Googlebot) không thu thập dữ liệu từ bất kỳ trang nào chứa chuỗi URL "/thu-muc-cu-the/".

Ví dụ 4: Chặn Bingbot truy cập vào một trang cụ thể

    User-agent: Bingbot    Disallow: /trang-cu-the.html

Cú pháp này yêu cầu bot của Bing (Bingbot) không thu thập dữ liệu trên trang "/trang-cu-the.html".

Ví dụ 5: Tệp robots.txt tiêu chuẩn cho một trang web

    User-agent: *    Disallow: /wp-admin/    Allow: /wp-admin/admin-ajax.php    Disallow: /trackback/    Disallow: /xmlrpc.php    Disallow: /wp-content/plugins/    Disallow: /wp-content/themes/        Sitemap: https://tvdmedia.vn/sitemap_index.xml

Cấu trúc tệp robot.txt ở trên cho phép tất cả các công cụ tìm kiếm truy cập vào tệp sitemap tại https://tvdmedia.vn/sitemap_index.xml để tìm và lập chỉ mục các trang trên trang web. Đồng thời, nó cũng ngăn Google lập chỉ mục thư mục /wp-admin/ (trừ file /wp-admin/admin-ajax.php) và một số file/thư mục không cần thiết khác.

Tại sao cần tạo tệp robot.txt?

Tạo tệp robot.txt cho trang web giúp bạn kiểm soát những nội dung mà bot của các công cụ tìm kiếm được phép thu thập thông tin. Tuy nhiên, nếu cấu hình tệp không chính xác, Google Bot có thể không thể lập chỉ mục trang web của bạn. TVD Media khuyến nghị tạo tệp robot.txt cho website của bạn, đặc biệt nếu bạn sử dụng WordPress, vì những lý do sau:

Các mục đích sử dụng của robot.txt

1. Ngăn chặn Google lập chỉ mục trong quá trình phát triển website

Trong quá trình xây dựng website, mọi thứ có thể chưa hoàn thiện. Việc sử dụng tệp robot.txt để chặn Google index giúp tránh việc hiển thị nội dung chưa hoàn thiện hoặc nội dung thử nghiệm trên kết quả tìm kiếm. Điều này đảm bảo trải nghiệm tốt hơn cho người dùng khi truy cập trang web của bạn.

Lưu ý: Bạn chỉ nên sử dụng tệp robot.txt trong giai đoạn phát triển website. Khi trang web đã hoàn thiện và hoạt động ổn định, hãy đảm bảo loại bỏ các quy tắc chặn không cần thiết để website có thể được lập chỉ mục và hiển thị trên kết quả tìm kiếm.

Nếu bạn gặp khó khăn trong quá trình xây dựng website, đừng ngần ngại liên hệ với TVD Media để được tư vấn và hỗ trợ các dịch vụ thiết kế web chuyên nghiệp.

2. Chèn sơ đồ trang web (Sitemap)

Sitemap giống như một bản đồ giúp Google khám phá trang web của bạn một cách hiệu quả hơn. Nếu website có số lượng trang lớn và không có sitemap, Google có thể không có đủ tài nguyên để lập chỉ mục tất cả nội dung quan trọng. Việc khai báo sitemap trong tệp robot.txt giúp đảm bảo Google có thể tìm và lập chỉ mục tất cả các trang quan trọng trên website của bạn.

3. Ngăn chặn quét liên kết sai

Các công cụ như Moz, Majestic và Ahrefs được trang bị chức năng quét liên kết ngược (backlink) của bất kỳ trang web nào. Sử dụng robot.txt có thể giúp ngăn đối thủ cạnh tranh phân tích chiến lược liên kết ngược của bạn.

4. Ngăn chặn truy cập vào các thư mục bảo mật

Mã nguồn của trang web thường có các thư mục chứa thông tin nhạy cảm, cần được bảo mật. Ví dụ: wp-admin, wp-includes, cgi-bin,... Việc sử dụng robot.txt giúp ngăn Google lập chỉ mục các thư mục này, bảo vệ thông tin quan trọng khỏi bị lộ ra ngoài.

Tìm hiểu thêm: SSL là gì? Vai trò của chứng chỉ bảo mật SSL trên trang web

5. Ngăn chặn mã độc hại

Ngoài các công cụ quét liên kết ngược, còn có các phần mềm độc hại có thể được đối thủ sử dụng để tấn công website của bạn. Việc sử dụng robot.txt có thể giúp ngăn chặn các bot độc hại thu thập thông tin và gây hại cho website của bạn.

6. Lỗi trang web thương mại điện tử

Các trang web thương mại điện tử thường có các chức năng dành riêng cho người dùng, như đăng ký tài khoản, hồ sơ cá nhân, đánh giá sản phẩm, giỏ hàng,... Các trang này thường tạo ra nội dung trùng lặp và không mang lại giá trị SEO. Do đó, bạn có thể sử dụng robot.txt để ngăn chặn các công cụ tìm kiếm lập chỉ mục các trang này.

Các giới hạn của Robots.txt

Tệp robot.txt là một công cụ hữu ích để kiểm soát quyền truy cập của bot tìm kiếm vào website. Tuy nhiên, cần lưu ý một số hạn chế để tránh những ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động của website:

1. Một số trình duyệt tìm kiếm không hỗ trợ các lệnh trong tệp robot.txt

Không phải tất cả các công cụ tìm kiếm đều tuân thủ các chỉ thị "Allow", "Disallow", "Crawl-delay",... trong tệp robot.txt. Để bảo vệ dữ liệu, quản trị viên web nên đặt mật khẩu cho các nội dung riêng tư trên máy chủ.

2. Các chương trình thu thập dữ liệu có cú pháp phân tích dữ liệu cụ thể

Thông thường, các bot thu thập dữ liệu web uy tín sẽ tuân thủ các chỉ thị trong tệp robot.txt. Tuy nhiên, mỗi bot có thể có phương pháp phân tích và giải thích cú pháp khác nhau. Các nhà phát triển web cần hiểu cú pháp phù hợp cho từng bot để đảm bảo chúng tuân thủ các quy tắc đã đặt ra.

3. URL bị chặn bởi robot.txt vẫn có thể được lập chỉ mục trên Google

Nếu bạn chặn một URL trong tệp robot.txt nhưng URL đó vẫn xuất hiện trên kết quả tìm kiếm, Google vẫn có thể thu thập dữ liệu và tạo chỉ mục cho URL đó. Để đảm bảo URL không xuất hiện trên kết quả tìm kiếm, bạn nên xóa URL đó khỏi website.

Vị trí của tệp robot.txt trên trang web

Như đã đề cập trước đó, các ký hiệu "User-agent: *" cho biết quy tắc này áp dụng cho tất cả các bot trên trang web. Tệp robot.txt thường được đặt trong thư mục gốc của website, ví dụ: tvdmedia.vn/robots.txt. Bạn có thể kiểm tra tệp robot.txt của bất kỳ trang web nào bằng cách nhập địa chỉ này vào trình duyệt.

Cách kiểm tra tệp robot.txt

Để kiểm tra xem tệp robot.txt của một trang web có tồn tại và hoạt động hay không, bạn chỉ cần nhập tên miền gốc của trang web và thêm "/robots.txt" vào URL. Ví dụ: để kiểm tra tệp robot.txt của TVD Media, bạn có thể truy cập tvdmedia.vn/robots.txt.

Hướng dẫn tạo tệp robot.txt đơn giản cho WordPress

Tạo và quản lý tệp robot.txt là một phần quan trọng của quá trình tối ưu hóa SEO cho website WordPress. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết:

1. Sử dụng Yoast SEO

Bạn có thể tạo và chỉnh sửa tệp robot.txt trực tiếp trên bảng điều khiển WordPress bằng plugin Yoast SEO. Thực hiện các bước sau:

Đăng nhập vào trang quản trị WordPress của bạn.
Di chuột đến mục "SEO" ở menu bên trái, sau đó chọn "Công cụ".
Chọn "Trình chỉnh sửa tệp".
Bạn sẽ thấy phần robot.txt, nơi bạn có thể tạo hoặc chỉnh sửa tệp robot.txt.

2. Sử dụng Plugin SEO khác

Bạn có thể sử dụng các plugin SEO khác như Rank Math để tạo tệp robot.txt cho trang web của bạn. Các bước thực hiện tương tự như Yoast SEO.

3. Tạo và tải lên tệp robot.txt thủ công qua FTP

Nếu không muốn sử dụng plugin, bạn có thể tạo tệp robot.txt thủ công bằng phần mềm soạn thảo văn bản như Notepad (Windows) hoặc TextEdit (Mac). Sau khi hoàn thành, bạn có thể tải tệp lên thư mục gốc của website qua FTP. Chi tiết các bước:

Mở phần mềm soạn thảo văn bản.
Tạo nội dung cho tệp robot.txt.
Kết nối với server của bạn bằng FTP.
Chọn thư mục gốc (thường là public_html hoặc www).
Tải tệp robot.txt lên thư mục gốc.

Các quy tắc cần tuân thủ khi tạo robot.txt

Một số định dạng và quy tắc vị trí bạn cần chú ý đến:

Tệp robot.txt phải được đặt trong thư mục gốc của website.
Tên tệp phải là "robots.txt" (viết thường).
Mỗi chỉ thị (User-agent, Disallow, Allow,...) phải được viết trên một dòng riêng biệt.
Bạn có thể sử dụng ký tự "*" để đại diện cho tất cả các bot hoặc một chuỗi ký tự bất kỳ.
Bạn có thể sử dụng ký tự "$" để chỉ phần cuối của một URL.

Lưu ý khi sử dụng robot.txt

Khi sử dụng tệp robot.txt, bạn cần chú ý đến các điểm sau:

Đảm bảo cú pháp chính xác để các bot hiểu và tuân thủ các quy tắc bạn đặt ra.
Kiểm tra tệp robot.txt thường xuyên để đảm bảo nó vẫn hoạt động đúng như mong muốn.
Không sử dụng robot.txt để bảo vệ các thông tin nhạy cảm. Thay vào đó, hãy sử dụng các biện pháp bảo mật khác như đặt mật khẩu.

Khi nào nên sử dụng tệp robot.txt?

Tệp robot.txt có thể giúp quản lý quá trình thu thập thông tin trên website và tạo trải nghiệm tốt hơn cho người dùng. Dưới đây là một số tình huống nên sử dụng tệp robot.txt:

1. Ngăn chặn các công cụ tìm kiếm thu thập thông tin trong quá trình xây dựng website

Trong giai đoạn phát triển website, nội dung có thể chưa hoàn thiện hoặc đang trong quá trình thử nghiệm. Để tránh hiển thị nội dung không đầy đủ hoặc không chính xác trên kết quả tìm kiếm, bạn nên sử dụng tệp robot.txt để chặn các công cụ tìm kiếm thu thập thông tin.

TVD Media là một trong những nhà cung cấp dịch vụ SEO uy tín, đã triển khai hơn 350 dự án cho nhiều doanh nghiệp. Liên hệ ngay với TVD Media qua số điện thoại +84966779629 để được tư vấn và hỗ trợ tối ưu hóa website chuẩn SEO.

2. Tránh bị đối thủ chơi xấu

Đối thủ có thể sử dụng các công cụ để thu thập thông tin về website của bạn, bao gồm cả các trang kết quả tìm kiếm nội bộ. Điều này có thể giúp họ tìm ra các lỗ hổng hoặc điểm yếu để tấn công website của bạn. Sử dụng robot.txt để chặn các bot thu thập thông tin giúp bảo vệ website của bạn khỏi các hành vi cạnh tranh không lành mạnh.

3. Chặn các công cụ thu thập liên kết

Các công cụ như Ahrefs có thể thu thập thông tin về các liên kết ngược (backlink), từ khóa, tên miền tham chiếu, các trang hàng đầu,... của website bạn. Đối thủ có thể sử dụng các công cụ này để phân tích chiến lược SEO của bạn. Sử dụng robot.txt để chặn các bot thu thập thông tin giúp bảo vệ thông tin chiến lược của bạn.

Một số vấn đề phổ biến về robot.txt

Dưới đây là một số vấn đề thường gặp liên quan đến tệp robot.txt:

Kích thước tối đa của tệp robot.txt là bao nhiêu?

Kích thước tối đa của tệp robot.txt là 500KB.

Làm thế nào để chỉnh sửa robot.txt trong WordPress?

Bạn có thể sử dụng plugin Yoast SEO hoặc chỉnh sửa thủ công thông qua FTP.

Vị trí của tệp robot.txt trong WordPress là ở đâu?

Tệp robots.txt trong WordPress nằm ở thư mục gốc của website, ví dụ: tvdmedia.vn/robots.txt.

Điều gì sẽ xảy ra khi sử dụng noindex trong robot.txt?

Không nên sử dụng noindex trong robot.txt. Thay vào đó, hãy sử dụng thẻ meta robots <meta name="robots" content="noindex"> trong phần <head> của trang web.

Làm thế nào để dừng bot thu thập dữ liệu web?

Bạn có thể sử dụng tệp robot.txt để chặn bot thu thập dữ liệu web bằng cách sử dụng chỉ thị Disallow.

Với những thông tin mà TVD Media vừa cung cấp, hy vọng bạn đã hiểu rõ hơn về tệp robot.txt. Tạo và chỉnh sửa tệp robot.txt giúp bạn hỗ trợ các bot của công cụ tìm kiếm thu thập và lập chỉ mục website của bạn một cách hiệu quả hơn. Nếu bạn cần hỗ trợ thêm, đừng ngần ngại liên hệ với TVD Media qua số điện thoại +84966779629.