Vấn đề: Mầm mống của mọi thất bại

Quy trình lập kế hoạch của chúng tôi bắt đầu từ những mục tiêu cấp cao do ban lãnh đạo đưa ra. Về lý thuyết, điều này hoàn toàn đúng. Nhưng trên thực tế, các "mục tiêu" này thường chỉ là những gạch đầu dòng mơ hồ, thiếu bối cảnh, thiếu mô tả chi tiết. Một dự án chiến lược có thể được khởi động với một cái tên và một câu mô tả duy nhất, ví dụ: "Hoàn thiện hệ thống Báo cáo Tuân thủ phiên bản 5".

Tác động & Hiệu ứng Quả cầu tuyết:

• ❌
  Không thể Ước tính: Không có mô tả chi tiết, đội ngũ kỹ thuật không thể ước tính quy mô, độ phức tạp. Mọi con số đưa ra chỉ là phỏng đoán và nó luôn sai.
• ❌
  Mở đường cho "Scope Creep": Vì không có giới hạn rõ ràng, yêu cầu liên tục được bổ sung. Một dự án 3 tháng dễ dàng biến thành 6 tháng mà không có sự điều chỉnh chính thức về nguồn lực hay deadline.
• ❌
  Xung đột về Kỳ vọng: Ban lãnh đạo nghĩ họ chỉ yêu cầu một "tính năng", trong khi đội ngũ kỹ thuật phải xây dựng cả một "hệ thống". Niềm tin bị xói mòn.

Vấn đề: Business Analyst thiếu chiều sâu kỹ thuật

Đội ngũ BA của chúng tôi rất giỏi vẽ wireframe, nhưng tài liệu của họ lại "nông". Nó chỉ mô tả "người dùng nhìn thấy gì" mà thiếu hoàn toàn "hệ thống hoạt động như thế nào", không có sơ đồ cấu trúc dữ liệu (ERD), không có mô tả API. Tệ hơn, họ không nghiên cứu giải pháp có sẵn trên thị trường, buộc đội ngũ kỹ thuật phải "phát minh lại bánh xe" hết lần này đến lần khác.

Tác động: Lập trình viên "vừa đá bóng, vừa thổi còi"

• ❌
  Backend phải "đoán": Họ tự thiết kế database và API dựa trên mô tả mơ hồ. Khi logic thay đổi, toàn bộ cấu trúc phải đập đi xây lại.
• ❌
  Frontend bị động: Họ code giao diện dựa trên figma, nhưng sau đó phải làm lại nhiều lần vì cấu trúc API từ Backend liên tục thay đổi.

Vấn đề: Backend thiếu giai đoạn thiết kế

Bị kẹp giữa áp lực deadline và yêu cầu không rõ ràng, đội ngũ Backend đã hình thành một thói quen nguy hiểm: bắt tay vào code ngay lập tức mà không có bản thiết kế hệ thống và API được thống nhất. Không có khái niệm về "API Design-First", không có Unit Test từ đầu.

Tác động: Hỗn loạn và nợ kỹ thuật

• ❌
  Hỗn loạn Tích hợp: Frontend và Backend trở thành hai thế giới không bao giờ khớp. Team Frontend liên tục phàn nàn: "API trả về không đúng định dạng", "Thiếu trường dữ liệu X".
• ❌
  Hệ thống "Giòn" và Dễ vỡ: Vì không có Unit Test, mọi thay đổi nhỏ đều có nguy cơ làm sụp đổ các chức năng không liên quan. Nỗi sợ hãi bao trùm đội ngũ.

Vấn đề: Frontend thiếu trách nhiệm điều tra

Khi sự cố xảy ra, một văn hóa độc hại đã nảy sinh. Team Frontend, vì ở vị trí an toàn "ảo", hiếm khi là nguyên nhân của các lỗi nghiêm trọng. Phản ứng đầu tiên của họ khi có bug không phải là kiểm tra lại luồng dữ liệu, mà là đẩy ngay cho Backend với một thông điệp ngắn gọn: "API lỗi rồi", phó mặc hoàn toàn việc điều tra.

Tác động: Xung đột và mất đoàn kết

• ❌
  Lãng phí Thời gian của Backend: Team Backend, vốn đã quá tải, lại phải tốn thêm hàng giờ để tái hiện lại lỗi mà đáng lẽ Frontend có thể cung cấp thông tin.
• ❌
  Mối quan hệ trở nên căng thẳng: Thay vì là đồng đội, họ trở thành đối thủ trong một trò chơi đổ lỗi không hồi kết.

Vấn đề: Tester thiếu kỹ năng phân tích và kỹ thuật

Đội ngũ Tester (QC) của chúng tôi đã trở thành một "trạm trung chuyển" bug thay vì một "hàng rào" chất lượng. Khi phát hiện bug, họ chỉ đơn thuần ghi lại triệu chứng và gửi thẳng cho Backend, mà không phân tích ban đầu, không có các bước tái hiện rõ ràng. Họ không biết test API bằng Postman, chỉ biết "click" trên giao diện.

Tác động: Backend trở thành "nạn nhân cuối cùng"

Mọi áp lực, mọi sự yếu kém từ BA, Frontend, và QA đều dồn hết về Backend. Họ trở thành người phải làm mọi việc: tự đoán yêu cầu, tự điều tra bug, tự tìm nguyên nhân. Vòng lặp chất lượng thất bại, các lỗi tương tự cứ lặp đi lặp lại.